Wat is een freelancer?

Freelancen wordt steeds populairder. Niet alleen in België maar wereldwijd zien we het aantal freelancers toenemen. We merken echter, dat er nog heel wat twijfel bestaat over wat het begrip ’freelance’ nu precies inhoudt. Dat komt omdat er tot op vandaag geen specifiek freelance statuut bestaat in de Belgische wetgeving. Daarom gingen we voor jou op zoek naar een correcte definitie, aangevuld met wat wat extra informatie, zodat je nooit meer hoeft te twijfelen.

Onze zoektocht naar de perfecte definitie start waar menig zoektochten starten: het woordenboek. Van Dale definieert freelance als: ‘ free·lance (bijwoord) – freelance werken zonder dienstverband’. Jammer genoeg is deze definitie vrij summier en zoeken we naar een meer genuanceerde omschrijving. Beter is de beschrijving van ondernemersorganisatie UNIZO:“Een freelancer is een ondernemer zonder personeel die hoofdzakelijk, maar niet uitsluitend in een business-to-businesscontext (b2b) zakelijke diensten verleent en dit op basis van tijdelijke contracten, opdrachten of projecten”.

Deze definitie geniet ook bij ons van heel wat lof om dat het een mooie samenvatting is van de kernideeën in het begrip “freelance’. Toch is het nodig om wat nuances toe te voegen aan deze samenvatting. In het bijzonder vinden we dat er nog elementen ontbreken aan de definitie. Ten eerste is het belangrijk om te vermelden dat ‘een ondernemer’ een zelfstandige is met een eigen BTW-nummer die is ingeschreven bij de Kruispunt bank van Ondernemingen. Ten tweede ontbreekt er ook de notie van tijdsduur voor de freelancer zelf. Een freelancer kan ervoor kiezen om zelfstandige in hoofdberoep te worden maar het is ook mogelijk om te freelancen in bijberoep.

Wij stellen dus onderstaande definitie voor:

Wat met synoniemen?

Dat de term freelancer je nog niet geheel duidelijk was, kaartten we hierboven al aan. Toch bestaan er nog enkele andere termen die vaak gebruikt worden als synoniem van ‘freelancer’. Zijn deze termen effectief synoniemen van elkaar of hebben ze elk toch een andere betekenis? Hieronder een overzicht.

• ZZP’er
  afkorting van: zelfstandige zonder personeel (iem. die als ondernemer werkt zonder anderen in dienst te hebben)
• Consultant
  die beroepshalve bedrijven adviseert
• Interim Manager

Een interim-manager is iemand die tijdelijk wordt aangetrokken voor het uitvoeren van bepaalde (management)taken binnen een organisatie. Vaak gaat het om iemand die geen dienstverband heeft bij de onderneming en op management- of executive-niveau opereert. ZZP’er en Freelancer kunnen dus als synoniemen beschouwd worden. De term ZZP wordt echter vooral gebruikt in Nederland terwijl Freelancer de gangbare benaming is in België. Consultants en Interim Managers zijn niet per se freelancers, deze kunnen ook vast in dienst zijn bij het bedrijf in kwestie.

Freelancer vs werknemer

Soms is het interessant om te kijken wat iets niet is om een definitie te schrijven. Een freelancer is geen werknemer. Waarin verschillen ze dan?
Een werknemer werkt onder het gezag en toezicht van een baas, bij een freelancer is dit niet het geval. Een freelancer treedt op als leverancier waardoor er geen sprake is van een hiërarchische relatie. Bovendien is er geen sprake van een vaste arbeidsovereenkomst maar gaat een freelancer aan de slag voor verschillende bedrijven onder de vorm van een contract.

Waar je als werknemer een maandelijks brutoloon krijgt en recht hebt op een gewaarborgd maandloon in geval van ziekte, een 13^e maand en betaalde feestdagen, wordt je als freelancer enkel beloond voor de prestaties die je levert. Welk tarief hieraan gekoppeld is, leggen opdrachtgever en freelancer onderling contractueel vast. Dit tarief wordt niet uitbetaald als loon, maar gebeurt via een factuur die de opdrachtgever betaalt.

Sociale bijdragen betaalt een freelancer zelf, iets wat bij een werknemer door de baas betaald wordt. Als opdrachtgever impliceert dit dus dat er heel wat minder ‘bijkomende kosten’ verbonden zijn aan het samenwerken met een freelancer dan iemand vast in dienst te nemen. Je betaalt enkel voor de geleverde prestaties én neemt deze kosten in onder de rubriek ‘440. Leveranciers’.

Met dank aan Naomi Van Obbergen en Amy Messely

Bronnen:
https://www.xerius.be/nl-be/zelfstandig-worden/je-voorbereiding/freelancer-worden#:~:text=Een%20freelancer%20is%20niet%20hetzelfde,betaalt%20ook%20de%20sociale%20bijdragen.
https://www.unizo.be/sites/default/files/uzo-9534-freelancefocus-rapport-2020-online-spreads.pdf
https://www.xerius.be/nl-be/zelfstandigen/schijnzelfstandige